Một nhóm nhà thiên văn học do Abubakar Fadul từ Viện Thiên văn Max Planck (MPIA) dẫn đầu đã phát hiện 17 phân tử hữu cơ phức tạp (COMs hay complex organic molecules) trong đĩa tiền hành tinh của sao trẻ V883 Orionis, bao gồm ethylene glycol và glycolonitrile. Các hợp chất này là tiền chất của axit amin và bazơ nitơ, thành phần cấu tạo nên sự sống. Phát hiện này cho thấy các phân tử tiền sinh học có thể được hình thành từ sớm trong không gian và tồn tại đến các giai đoạn hình thành hành tinh.
Trước đây, các nhà khoa học cho rằng giai đoạn bức xạ mạnh và khí sốc (shocked gas) khi sao hình thành sẽ phá hủy phần lớn hóa học phức tạp, buộc các hợp chất phải được tái tạo sau này trong đĩa hành tinh. Tuy nhiên, phát hiện mới cho thấy các phân tử tiền sinh học có thể được hình thành từ sớm trong không gian và tồn tại đến các giai đoạn hình thành hành tinh.
Các COMs thường hình thành trên các hạt bụi băng trong điều kiện lạnh. Chúng bị chôn vùi và chỉ có thể được phát hiện khi được làm nóng, ví dụ như bởi bức xạ từ sao đang lớn. Trong hệ V883 Orionis, các đợt bùng phát năng lượng từ ngôi sao trung tâm đã làm bay hơi băng và giải phóng các phân tử này, giúp ALMA(*) thu được tín hiệu đặc trưng ở bước sóng vô tuyến.
Nhóm nghiên cứu kỳ vọng những quan sát có độ phân giải cao hơn trong tương lai sẽ xác nhận các phân tử đã tìm thấy và có thể khám phá thêm các hợp chất sinh học phức tạp khác, giúp hiểu rõ hơn về quá trình hình thành sự sống trong vũ trụ.
(*) ALMA: đài quan sát thiên văn Atacama Large Millimeter/submillimeter Array
Nguồn: https://phys.org/…/2025-07-complex-molecules-young-star…
Tổng hợp: Hoàng Thế Anh